كه ميتواند در كنار برنامه پنجم توسعه، گسترش فرهنگ قرآني را در جامعه تسريع كند.
حجتالاسلام والمسلمين سعيد بهمني، مدير گروه علوم قرآن مركز فرهنگ و معارف قرآن كريم و عضو هيئت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي، در گفتوگو با خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) به حضور خود در كارگروههاي كارشناسي برنامههاي چهارم و پنجم توسعه اشاره كرد و گفت: حضور من در برنامه چهارم توسعه در سطح صرفاً كارشناسي يك بخش و بلكه ريزبخش بود؛ در اين سطح تنها به مباحث قرآني اين برنامه ميپرداختيم كه آن هم لايههاي كارشناسي متعددي را ميگذراند تا به سطوح هيئتدولت و مجلس برسد؛ بطور طبيعي برنامه چهارم توسعه در مسيري كه طي ميكرد دستخوش تغييرات فراواني ميشد.
وي افزود: بعد از آن اطلاع پيدا كرديم كه برخي از مباني برنامه چهارم، آلوده و گاهي با اهداف و آرمانهاي نظام جمهوري اسلامي ناهنجاري و ناهماهنگي دارد، به طوري كه وقتي برخي از مباني آن منتشر شد به سرعت از طرف مسئولان ارشد نظام جمهوري اسلامي جمعآوري شد؛ برخي از كليات اين برنامه در تضاد با اهداف جمهوري اسلامي و حضرت امام راحل(ره) بود.
بهمني همچنين در مورد حضور خود در سطوح كارشناسي برنامه پنجم توسعه گفت: حضور من در برنامه پنجم كارشناسي در سطح بخشي و فرابخشي بود و نهايتاً در ستاد تلفيق برنامه پنجم توسعه كه در معاونت برنامهريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري به رياست «اميرمنصور برقعي»، معاون رئيسجمهور در دولت نهم برگزار ميشد، حضور داشتم؛ حجم زيادي از برنامههاي بخشهاي مختلف در اين ستاد بررسي ميشد و بعد از تلفيق و يك پارچهسازي برنامهها نهايتاً به دست هيئتدولت رسيد.
مدير گروه علوم قرآن مركز فرهنگ و معارف قرآن كريم با بيان اينكه برنامه پنجم توسعه نسبت به برنامههاي سابق نقاط مثبتي بيشتري دارد، تصريح كرد: در وهله اول ميتوان به اين نكته اشاره كرد كه اين برنامه فرهنگگراست؛ با نگاهي گذرا به برنامههاي سابق و لوايح برنامه پنجم توسعه اين تفاوتها قابل مشاهده است.
وي به اين تفاوتها پرداخت و ادامه داد: در برنامههاي سابق ابتدا به مسائل اقتصادي، بعد اجتماعي و در آخر به مسائل فرهنگي پرداخته ميشد، اما در اين برنامه، امور فرهنگي در اولويت قرار گرفت و بعد از آن به ساير حوزهها پرداخته شد؛ اين نكته در تاريخ انقلاب اسلامي براي اولين بار اتفاق افتاد كه در يك نظام يكپارچه، فصل اول يك برنامه كلان به برنامههاي فرهنگي اختصاص داده ميشود؛ اين به اعتقاد من نشانه ميمون و مباركي است.
بهمني دومين ويژگي برنامه پنجم توسعه را حضور «برقعي» به عنوان رئيس ستاد تلفيق اين برنامه عنوان كرد و در اين رابطه افزود: معاونت برنامهريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري بر عهده كسي بود كه عليرغم داشتن تحصيلات فني و مهندسي و سوابق مديريت پروژههاي كلان در كشور، اما گرايش شديدي به حوزه فرهنگ داشت و در سطوح مختلف كميسيون فرهنگي حاضر ميشد و خودش از نظر شخصيتي، وجودي فرهنگي-قرآني داشت و با تفكرات امام راحل به خوبي آشنا بود.
عضو هيئتعلمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي تصريح كرد: مجموعه اين عوامل باعث شده فضاي مناسبي در شكلگيري برنامه پديد بيايد و اصحاب فرهنگ احساس خوبي نسبت به اين مورد كه فرهنگ در برنامههاي ميانمدت نظام جمهوري اسلامي جايگاه خود را پيدا ميكند، داشته باشند.
اين كارشناس علوم قرآني با اشاره به بستههاي اجرايي برنامه پنجم توسعه خاطرنشان كرد: يكي از نقاط قوت اين برنامه كه هنوز ناپيداست و بايد ديد كه در آينده آنطوري كه وعده داده شده، عملي ميشود و يا نه، اين بود كه وقتي كارشناسان بعضي از مطالب را تصويب ميكردند كه صورت محض اجرايي داشت و نياز به قانون نداشت، ابراز ميشد مواردي كه ميخواهد در برنامه پنجم مطرح شود و تنها بعد اجرايي دارد، به صورت مجزا در بستههاي اجرايي قرار داده شود.
بهمني افزود: بنابر آنچه مقرر شد در كارگروههاي كارشناسي برنامه پنجم توسعه، برنامههايي كه نياز به قانون داشت مطرح شد و برنامههاي صرفاً اجرايي به صورت ذخايري در بانك اطلاعات معاونت برنامهريزي رياست جمهوري باقي ماند؛ اين بستهها شامل مواردي است كه كارشناسان طي جلسات متعددي به آن رسيده بودند و بناست موقع اجراي قوانين به اين بستهها مراجعه شود كه البته فصل عمل فرانرسيده است كه ببينيم آنچه را كه وعده داده شده، تا چه حد عملي ميشود.
وي بستههاي اجرايي را پشتوانهاي غني براي برنامه پنجم توسعه خواند و اظهار كرد: به اعتقاد من آرشيو برنامه پنجم توسعه داراي عناصر فراواني است كه بستههاي اجرايي را رقم ميزند و اگر توجه به آن در مرحله عمل اتفاق بيفتد، برنامه پنجم پشتوانهاي آماده اجراشدن دارد؛ اگر آنها اجرا شود شكوفايي بيشتري را در برنامههاي پنجم شاهد خواهيم بود، چرا كه عوامل انگيزشي و اهداف بسيار روشني در اين بستهها ديده شده است.
مدير گروه علوم قرآن مركز فرهنگ و معارف قرآن كريم تصويب منشور توسعه فرهنگ قرآني و شوراي عالي قرآن در شوراي عالي انقلاب فرهنگي را از اتفاقات مهمي عنوان كرد كه ميتواند در كنار برنامه پنجم توسعه گسترش فرهنگ قرآني در جامعه را تسريع بخشد.
وي اضافه كرد: همزماني برنامه پنجم توسعه با اين دو اتفاق بزرگ و بيسابقه كه در بالاترين ظرفيت ممكن شكل گرفته است و اولين جلسه آن هم با رياست افتخاري رئيسجمهور تشكيل شد، ميتواند جمهوري اسلامي ايران را به نقطه مطلوب سند چشمانداز برساند.
بهمني اولويتدهي دولت دهم به برنامههاي فرهنگي را يكي ديگر از عوامل ترويج فرهنگ ديني در جامعه عنوان كرد و يادآور شد: با اعلام اين موضوع در دولت دهم و اولويت دادن برنامههاي فرهنگي، موقع تزاحم برنامه فرهنگي و برنامهاي ديگر، اولويت به برنامه فرهنگي داده ميشود كه اين نيز در اين سه دهه بيسابقه بوده است.
عضو هيئتعلمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي اظهار كرد: همزمان با تدوين و ارائه لايحه برنامه پنجم توسعه و گرايش فرهنگي دولت، دو اتفاق بسيار مهم و بيسابقه افتاد كه يكي از آنها تصويب منشور توسعه فرهنگ قرآني در شوراي عالي انقلاب فرهنگي و متعاقب آن تشكيل شوراي عالي قرآن به رياست دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي در بالاترين ظرفيت ممكن بود كه اولين جلسه آن با رياست افتخاري رئيسجمهور تشكيل شد؛ اين حادثه بزرگي در طول تاريخ سي سال بعد از انقلاب اسلامي در كشور ما بود و پيش از اين چنين ستاد معتبر و سنگيني تشكيل نشده بود
بهمني با اشاره به بحث مهندسي فرهنگي براي طرحهاي مهم كشور، خاطرنشان كرد: تصويب الزامي شدن پيوست فرهنگي مسئله ديگري است كه جايگاه رفيعي دارد؛ چرا كه اين مصوبه در شوراي عالي فرهنگي پيوست فرهنگي براي طرحهاي بزرگ حوزههاي مختلف را الزامي ميكند؛ با اين طرح كارشناسان فرهنگي طرحها را بررسي ميكنند تا ببيند اين طرح چه تأثيري در فرهنگ دارد و از قِبَلِ اين فعاليت چگونه ميشود فرهنگ را توسعه داد؛ اين موارد به اعتقاد من مطالب جديد و قابل ستايشي هستند.
وي با تأكيد بر اين نكته كه با پشت كار و همت بالا ميتوان از اين ظرفيتها بهترين بهره را برد، افزود: مواردي از اين دست امروز باعث شده است كه ظرفيت بينظيري را در حوزه فرهنگ، به خصوص در حوزه فعاليتهاي قرآني شاهد باشيم.
مدير گروه علوم قرآن مركز فرهنگ و معارف قرآن كريم با اشاره به تعدد سازمانها و نهادهاي دولتي و مردمي ذيربط در حوزه فعاليتهاي قرآني تصريح كرد: نبايد از تعدد سازمانهاي فعال در حوزه قرآني نگران بود؛ تعدد سازمانها فرصتي براي جامعه ماست.
وي افزود: نياز به سازمانهاي فعال در عرصه قرآني آنقدر زياد است كه بحث موازيكاري آنها معنا ندارد و بايد تراكم كار صورت گيرد؛ اگر اين سازمانها و نهادها در كنار هم پيش روند شايد سطح فعاليتها و انتظارات به حد مطلوب هم نرسد؛ بنابراين به اعتقاد من در جامعه كمبود سازمانها فعال قرآني وجود دارد تا تكرار؛ مواردي كه بعضاً در بحث موازيكاري اين سازمانها مطرح ميشود نبايد جدي گرفته شود، چرا كه واقعيت چيز ديگري است.
عضو هيئتعلمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي نياز جامعه قرآني را نهادي هماهنگكننده دانست و اظهار كرد: لازم است مرجعي مشخص شود كه بين اين نهادها و سازمانها يكپارچهسازي كند و مأموريتها را بين آنها تقسيم كند و هر كدام در قلمرو و حوزه مشخص خود گام بردارند؛ شوراي عالي قرآن ميتواند اين يكپارچهسازي را انجام دهد تا فعاليتها زيباتر از آنچه كه هست جريان پيدا كند.
بهمني در آستانه بررسي برنامه پنجم توسعه در صحن علني مجلس شوراي اسلامي، خطاب به نمايندگان خانه ملت خاطرنشان كرد: به نمايندگان توصيه ميكنم كه به پشتوانههاي برنامه پنجم كه از آنها به عنوان بستههاي اجرايي ياد شد، مراجعه كنند.
وي افزود: همانطور كه رهبر معظم انقلاب نيز اشاره كردند، مجلس تغيير اساسي در اين برنامه ندهد، سعي كنند لايحهاي كه آمده را زيباتر و چالاكتر كنند نه اينكه برخلاف سياستهاي برنامه و ذائقه دولت آن را تغيير دهند كه انگيزه دولت را براي اجراي برنامه كاهش دهند؛ اگر ميخواهند تغييري در برنامه بدهند به آرشيو برنامه پنجم مراجعه كنند و طبق آن، به برنامهها اولويت دهند و آن موارد را از دولت مطالبه كنند.